با توجه به نوع رشته ورزشی کوهنوردی و سنگ‌نوردی اندام تحتانی و پاها بیشترین نقش و فعالیت را در انجام این رشته ورزشی دارند و قاعدتاً شایع‌ترین آسیب‌های ورزشی در کوهنوردی، صدمات اندام تحتانی و پاها می‌باشد. مفاصل زانو و مچ پا نیز از حساس‌ترین مفاصل بدن می‌باشند که در ورزش کوهنوردی در معرض مستقیم ضربات متوالی و متناوب می‌باشند. نتیجه اینکه برای پیش‌گیری از آسیب‌های پا می‌بایست به سلامت پا بیشتر توجه نمود و در این میان اهمیت کفش مناسب و تاثیر آن بر سلامت بدن به وضوح قابل درک است.

انواع کفش:
امروزه با توجه به پیشرفت تکنولوژی بنا به نوع برنامه انواع مختلفی از زیره کفش‌ها برای فعالیت‌های مختلف در بازار یافت می‌شوند.

انواع کفش مورد استفاده در ورزش کوهنوردی عبارتند از:

۱- سنگ نوردی: با شکل خاص و مواد خاصی تولید می‌شود.
۲- کوهپیمایی: این نوع کفش عاج کمتری دارد.
۳- کوهنوردی نیمه سنگین
۴- کوهنوردی سنگین: یک پوش، دو پوش، سه پوش (اکثرا گتر سرخود است)
۵- برنامه‌های ترکیبی (سنگ و یخ): مانند کفش های پلاستیک.
۶- کفش یخ نوردی
۷- …

موارد ۳ تا ۶ محلی برای نصب گرامپون دارد. جنس لایه بیرونی کفش های پلاستیک فایبرگلاس و کربن است.

مواد متنوعی که در ساخت کفش استفاده می‌شوند:

۱- چرم طبیعی.
۲- چرم مصنوعی.
۳- پارچه‌های مخصوص.
۴- ترکیبات پارچه‌ای جدید مثل گورتکس.

مواد به کار رفته در کفی کفش (تخت کفش):

ترکیبی از کربن و لاستیک: معروف‌ترین آن با نام تجاری “ویبرام” است. ماده‌ای سخت و پراصطکاک می‌باشد.

خصوصیات لازم برای کفی کفش باید شامل موارد ذیل باشد:

۱- قابل انعطاف باشد.
۲- ضربه‌گیر باشد.
۳- وضعیت استقرار کف پا را در داخل کفش حفظ کند.
۴- عاج‌های عمیق داشته باشد.
۵- اصطکاک خوبی داشته باشد.
۶- مقاومت مناسبی داشته باشد.

خصوصیات لازم رویه کفش:

۱- ضدآب باشد.
۲- قابلیت تعریق داشته باشد.
۳- تا حدی برای راحتی پا، نرم و قابل انعطاف باشد.
۴- محکم باشد.
۵- قابل ارتجاع باشد.
۶- مقاوم به سرما، گرما و عوامل محیطی باشد.
۷- بندها تا نزدیکی پنجه پا ادامه داشته باشد. (راحت‌تر است، بهتر کیپ می‌شود و درآوردن آن آسان‌تر می‌باشد)
۸- تا روی پا و قوزک‌ها را بپوشاند.

برای مراقبت بهتر از کفش:

در صورت کوچک‌ترین صدمه‌ای به کفش در اسرع وقت باید تعمیر شود.

بعد از برنامه:

۱- کفش را باید شست.
۲- با پارچه آن را خشک کرد.
۳- قالب زد (خصوصاً در کفش‌های چرمی)
۴- برای حفظ انعطاف‌پذیری کفش و جلوگیری از نفوذ آب و رطوبت آن را خشک کرده و واکس مخصوص بزنید.
۵- از آتش و گرمای زیاد برای خشک کردن کفش استفاده نکنید.
۶- برای کفش پلاستیک از اسپری مخصوص محافظت کننده استفاده کنید.

اندازه کفش:

خیلی گشاد نباشد: موجب ایجاد تاول‌های پوستی می‌شود.
خیلی کیپ و تنگ نباشد: به پا فشار وارد می‌آورد.
در صورت عدم رعایت موارد بالا کفش نامناسب به ناخن‌ها و بستر ناخن صدمه می‌زند و باعث خستگی پا می‌شود.

کفش پلاستیک دارای معایب و مزایای متعددی است:

مزایای کفش پلاستیک:

۱- عایق گرمایی خوبی است.
۲- محل مناسبی برای بستن کرامپون دارد.
۳- سبک است.
۴- ضدآب، ضدباد و ضدسرماست.
۵- یک لایه داخلی نرم دارد.

مضرات کفش پلاستیک:

۱- احتمال شکستن و ترک برداشتن کفش بر اثر سرما و ضربه در برنامه‌های ترکیبی یخ و سنگ وجود دارد.
۲- انعطاف‌پذیری خوبی ندارد.
۳- برای استفاده در زمین نرم و کم‌شیب و پیاده‌روی مناسب نیست.
۱- قابلیت انعطاف خوبی در برنامه‌های کوهپیمایی و کوهنوردی دارد.
۲- تهویه پا را خوب انجام می‌دهد.

کفش سنگ نوردی:

مواردی که در خرید کفش سنگ نوردی باید مورد توجه قرار داد:

۱- کفش باید راحت باشد.
۲- اندازه و شکل کفش تغییر نکند.
۳- برای صعودهای اصطکاکی قابل انعطاف باشد.
۴- در صعودهای عرضی و طولی باید لبه‌های سفت و سختی داشته باشد.
۵- پنجه کفش که در برگیرنده انگشتان پاست سخت و محکم باشد.
۶- کف کفش با دوام و لبه‌های کناری آن با کیفیت باشد.
۷- کفش ضمن آنکه قوزک پا را محافظت می‌کند باید بیش‌ترین انعطاف را نیز برای قوزک پا فراهم کند.
۸- کفش باید سبک، قوی و بادوام باشد.

انتخاب کفش مناسب سنگ‌نوردی:

۱- مناسب‌ترین نوع، بستگی به نوع برنامه‌های تمرینی دارد.
۲- کاملاً چسبیده و جفت پا باشد.
۳- در منطقه‌ای که تنوع گسترده‌ای از سنگ‌ها و دیواره‌های سنگی است باید کفشی انتخاب کرد که بتواند هم از نظر لبه‌های کفش و هم از نظر خاصیت اصطکاک بر سنگ جواب‌گو باشد.

عوارض کفش تنگ در سنگ‌نوردی:

۱- تاول.
۲- میخچه.
۳- پینه.
۴- فشار بیش از حد به پا.
۵- خستگی در تمرین و سنگ‌نوردی.

جنس رویه کفش سنگ‌نوردی:

۱- جیر (بعد از مدتی گشاد می‌شود، مخصوصاً اگر بدون آستر باشد).
۲- چرم.
۳- نایلون مخصوص.
۴- کتان.
۵- ترکیبی از مواد فوق.

همگی مواد فوق می‌تواند آستردار یا بدون آستر باشد.

هشدارها:

۱- کفش سنگ‌نوردی اگر هنگام تمرین خیس شود پس از خشک شدن جمع شده و چروک می‌شود و هنگام سنگ‌نوردی پا را ناراحت می‌کند.
۲- هنگام بستن کفش نباید آن را خیلی محکم کشید زیرا خود این عمل سبب گشاد شدن سریع و صدمه به کفش می‌شود.

مراقبت از کفش سنگ‌نوردی:

۱- هر چه بیشتر مراقبت نمایید کفش بیشتر عمر می‌کند.
۲- در تعمیرات دور کفش باید کف کفش نیز عوض شود چون تناسب جنس دور و کف کفش از بین می‌رود (کفش تعمیر شده بیشتر در تمرینات استفاده می‌شود)
۳- برای دستیابی به بهترین کارایی، کف و دور کفش، پیش از هر بار استفاده با مسواک و یا فرچه کاملاً تمیز شود. سپس با کمی آب شسته و خشک شود تا تمیز و عاری از گرد و خاک باشد.
۴- در طی صعود یک مسیر طولانی عمل تمیز کردن کفش را می‌توان با همراه داشتن کمی آب و یک عدد مسواک و یک تکه پارچه چندین مرتبه تکرار کرد.
۵- اگر کفش سنگ‌نوردی (و یا کوهنوردی) با آب دریا خیس شود باید آن را با آب شیرین کاملاً شست تا هر نوع نمک و مواد دریایی که سبب پوسیدگی و خوردگی درزهای دوخته شده و سوراخ‌های بند کفش می‌شود از آن خارج شود.
۶- همیشه کیسه‌ای مناسب برای حمل کفش سنگ‌نوردی تهیه شود.
۷- اگر کفش فاقد سوراخ فلزی در محل عبور بند کفش است باید از بند کفش‌های پهن استفاده شود تا از پاره شدن محل بند کفش جلوگیری شود.
۸- در بندکشی کفش دقت شود آنها به نوبت از پایین به بالا کشیده شوند طوری که کفش تمامی قسمت‌های پا را احاطه کند.